Vrijdag, 23 - dinsdag, 27 maart ‘18, 14u (UTC -10u = -12u tijdsverschil met BE(=UTC +2u (=zomeruur))!)
Tubuai is een eiland dat tot de Austral-eilanden in Frans-Polynesië behoort. Het eivormige vulkanische eiland is klein en is omringd door een rif dat bescherming biedt voor de soms woeste inbeukende oceaangolven. Enkele motu’s zijn gevormd op de koraalring. De lagoon tussen het rif en het eiland ligt bezaaid met koraalbommen/-patatten! Tubuai omvat ongeveer 45 km² en er wonen zo’n 2.300 mensen. Er ligt een 26km lange weg rond het eiland die langs de hoofdstad ‘Mataura’ gaat en ‘Mahu & Taahuaia’, de andere twee dorpen van het eiland. Het hoogste punt is Mont Taita, deze slapende vulkaan is 422m hoog. Toch is het eiland rondom rond aan de kustlijn vrij vlak en rijzen pas in het midden enkele vulkaantoppen de lucht in.
Deze vruchtbare vulkanische vlakten worden productief gebruik voor de agricultuur. Dit is de belangrijkste activiteit op het eiland. Tubuai is de grootste aardappelproducent voor Tahiti. De boeren kweken ook taro, wortelen, komkommer en witte kool. De laatste jaren wordt er een extra een inspanning gedaan om ook paprika’s, groene bonen, tomaten en aubergines te winnen. Het bevoorradingschip ‘Tuhaa-Pae’, dat twee maal per maand komt, vervoert de gewassen naar Tahiti. Vis, zoals: tonijn, Mahi Mahi, zwaardvis & wahoo worden veelvuldig gevangen buiten het rif en eveneens uitgevoerd.
De eerste bewoners op Tubuai vestigden zich waarschijnlijk rond het jaar 900 na Christus. Er wordt verondersteld dat zij afkomstig waren van de Genootschapseilanden. Tubuai werd in Augustus 1777 ontdekt door de ontdekkingsreiziger James Cook. Hij durfde hier echter niet aan land te gaan. Niet alleen vanwege het rif dat het eiland omgaf maar ook door de agressief ogende bewoners.
In september 1789 probeerden de muiters van de Bounty zich te vestigen op Tubuai (zie meer*). Dit mislukte echter doordat de bevolking doorlopend in de aanval ging. Wel bouwden zij een klein fort met de naam ‘Fort George’.
In 1843 werd Tubuai een Franse kolonie en in 1903 werd het samen met de rest van de Austral-eilanden samengevoegd met Frans-Polynesië.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog bestond de angst dat de Franse eilanden in de Stille oceaan door de Japanners bezet zouden worden. De Japanners zijn echter nooit tot aan Frans-Polynesië gekomen.
We liggen voor de kade van het hoofddorp ‘Mautara’. Dit is de metropool van de Australeilanden. Hier worden alle beslissingen genomen over de vijf eilanden van de Austral Archipel.
Het is vrijdagnamiddag, einde van de werkweek en de kade heeft zoals steeds een aantrekkingskracht en is verzamelplaats voor velen. Hengels en vislijnen worden uitgezwierd & opgerold, muziek klinkt uit de autoradioboxen en stemmen weerkaatsen over het wateroppervlak. De avond valt en de kade stroomt leeg. We blijven op Zensation achter in het kabbelende water. Het water stroomt hier en deze is sterker dan de wind, waardoor onze dame zich laat leiden door de choppy golfslag!
Na een wiebelende bewogen nachtrust, zetten we met plezier voet aan wal en strekken onze benen. Het dorp ligt nog 0,7NM (=1,26 km) van het dok verwijdert. Een stevige wandeling dus onder de broeierige zon.
We passeren mooie huizen met verzorgde tuinen, maar ook enkele verlaten geruïneerde huizen, die beschadigd zijn door een storm in 2010. Kraampjes & foodtrucks /roulottes staan op verschillende plaatsen langs de weg en de lagoonkant, maar allen zijn ze gesloten. Het is ook nog maar 8u ‘s morgens... en... weekend. Overal treffen we leuke picknickplaatsen met zicht op de lagoon, voorzien van betonnen banken & tafels aan.
Een vrolijke Fransman heet ons welkom op het kantoor van de Gendarmerie. Deze ambtenaren krijgen meermaals de kans om drie maanden te werken op één van de Franse eilanden. Zo heeft hij al heel wat gezien van de wereld, van Frankrijk tot de Caraïben, Île Réunion, Nouvelle Caledonië en nu hier. Mooie gelegenheid 👮🏻. Ook hier zijn we weer de enige zeilboot en krijgen ze maximum tien boten per jaar op bezoek. Maar een ‘gouden boek’ om iets tastbaars in achter te laten hebben ze niet en hebben ze ook nog nooit van gehoord... maar vonden het een leuk idee dat ze gaan voorleggen aan de burgemeester.
Er zijn enkele familiepensionnetjes, maar momenteel zijn er geen andere toeristen op het eiland.
In het dorp vinden we twee magasins, de ene met enkele uitstalkasten voor & achter de toonbank, de ander met winkelrekken en meer keuze waar je uitgebreid kan rondlopen en tussen snuffelen, beide uitgebaat door Chinezen! Hier kunnen we weer met de bankkaarten betalen 💳 en bij het postkantoor is er een geldautomaat. Het gemeentehuis wordt voor een deel gerenoveerd en aangebouwd, waardoor het artisanale gedeelte tijdelijk onbeschikbaar is... jammer. De WiFi-codes (0,80 €/u) zijn op. Gelukkig vinden we bij pension ‘Wipa’, uitgebaat door de hartelijke Wilson & zijn familie, WiFi. Heel langzaam en zwak, maar gratis en de omgeving is mooi. Bij een drankje vernemen we dat Wilson ook excursies (eiland- & lagoontoer) aanbiedt en fietsen ter beschikking heeft. Één van hun honden wandelt met ons mee terug richting het dorp. Wat we ook doen of zeggen, of niet doen of zeggen, hij blijft aan ons benen plakken 🐾🐾 en trippelt zelfs mee de supermarkt binnen. Gelukkig kent er een klant hem en neemt hem naast z’n fiets mee terug naar het pension.
Weer aan boord wordt de flopperstopper opgedoken en aan de spinnakerboom in het water gehangen. Meteen bewegen onze dame haar heupen langzamer op de deining.
Zondagmorgen zijn we reeds vroeg op pad. De mensen die we tegenkomen zijn mooi aangekleed, voor de misdienst. Iets over 7u zijn we bij de magasin om onze bestelling op te halen: gebraden kip (enkel op zon- & woensdag beschikbaar), baguette & croissants. Daar zijn we sinds gisteren al op verlekkerd 😋. Het is van november (Tahiti) geleden dat we nog gebraden kip konden kopen en een croissant is ook alweer van eind januari geleden. Maar... onze goesting zal nog even moeten wachten, want we staan voor een gesloten deur. Oei, zijn we te vroeg? Neen, te laat... de winkel is blijkbaar maar van 4u tot 7u open! Aarch 😩! Een halfuur te laat, dat had de jonge dame ons gisteren niet gezegd... En dan dachten we dat we al vroeg waren. Het leefritme is hier toch anders dan we gewoon zijn en ook al staat the Captain al op bij’t krieken van de dag (6u à 6u30) en gaan we samen met de kippen op stok (21u= cruisersmidnight)...
Nou, het is héél jammer van ons gemist kippetje en alle kraampjes dicht, niemand die wat voor de kerkdienst verkoopt, of misschien moesten we daar ook vroeger voor opstaan! Teleurgesteld wandelen we terug naar huis, en wordt het dagmenu herbekeken 🍽.
Tegen de middag komt de zon door het wolkendek en zetten we koers naar de motu’s. Heel wat oprijzende koraalzuilen liggen op onze route. Twee paar ogen staren in het rond, op zoek naar een weg in het gigantische koraaldoolhof... we lijken wél omsingeld 😱. De aanwezigheid van zo véél grote koraalplateaus en uitgeschoten paddestoelen maken het ons niet gemakkelijk! Je ziet donkerdere vlekken in het helblauwe water, maar je kan niet inschatten hoe diep of hoog ze zich bevinden. Op slakkentempo tasten we voorzichtig de lagoon af. Een gedetailleerde kaart is er niet... is ook onmogelijk of onbegonnen werk met dit koraalveld! Uiteindelijk vinden we een plekje aan ‘Motu Motihia’. Het eiland met palmbomen en witte zandstrand is weer een plaatje 🏝. Zensation ligt hier rustig te dobberen achter haar anker. De wind en deining komen van dezelfde kant, dus dit beloofd een goede nachtrust 💤.
Om ons heen blijven we ons verwonderen over de indrukwekkende koraalformaties. Ongelooflijk hoe er plots vanop 10m diepte een pilaar als een paddestoel vanop de bodem tot aan het wateroppervlak uit de grond schiet! De kleuren zijn intens en hebben alle kleuren van het kleurenpalet. Tussen de motu’s zoeken de locals naar de speciale mooi gegolfde oesterschelpen ‘Benitier’ en eten het vruchtvlees zoals van de oesters die wij kennen. Ook op het eiland Raivavae zagen we hier bergen lege schelpen van de oester ‘benitier’ liggen... Dit willen we ook wél eens proeven.
Na een fijne nachtrust en het genieten van een heerlijk rustige ochtend op deze mooie locatie, wachten we op de zon om ons te begeleiden tijdens onze terugtocht. Met behulp van enkele zonnestralen en de track op de plotter van de vorige dag, navigeren we terug. Ik sta weer op de punt en the Captain aan het roer. Ook al hebben we onze track, toch blijft het intensief navigeren, want we hebben serieus geslalomd om een ankerplekje te zoeken aan drie verschillende motu’s. We willen proberen een rechtstreekse weg naar het dorp.
Na twee uur en slechts 5mijl, liggen we weer in de buurt van de kade.
Het is hier nog steeds een beetje rommelig, dus de flopperstopper gaat het water in om onze dame proberen te stabiliseren.
Dinsdag, voor 7u zijn we in de winkel, in de hoop nog stokbrood te kunnen kopen en eventueel wat ander lekkers. Oef...er is nog genoeg...
Aan het gemeentehuis kiezen we een schaduwrijke picknicktafel uit en nemen ons ontbijt met zicht op het koraalrif met wit schuimende rollende golven.
Daarna gaan we langs de kant staan met de duim in de lucht. De eerste auto stopt... véél toeristische trekpleisters zijn hier niet, maar toch willen we graag het fort ‘George’ met eigen ogen zien en misschien nog een marae of twee of drie of vier... En met plezier neemt de vriendelijk chauffeur ons mee.
Maar een fort zien we niet, het enige dat we zien is een gedenkteken. Jammer. Op de vraag of we het eiland al rondgereden zijn en daar dan nu tijd & zin voor hebben, zeggen we geen NEEN! Onze chauffeur, die zelf oorspronkelijk van Tahiti is (=Tahitiaan), ontpopt zich tot gids en verteld ons alles over het eiland, de boeren & de gewassen. Hij last fotostops in en bezoeken een taro-plantage. Er lopen verscheidene rivieren door het eiland en elk hebben ze een mooi klinkende, maar moeilijk uitsprekende Polynesische naam dat op een mooi bordje prijkt. Deze kabbelende riviertjes zijn de perfecte bronnen voor de irrigatie van de landbouwvelden.
De heilige sites, marae’s, hebben een hoofdrol in de legende van de ‘Australeilanden’. Zie voor meer info **. Bij het zien van de overblijfselen van enkele van de vier ‘Marae’s’ die het eiland rijk is, zijn we teleurgesteld als we slechts enkele resterende stenen zien. We zijn meer onder de indruk van onze gastheer zijn weelderige plantage met palm-, citroen-, pompelmoesbomen & litchistruiken, die hij met grote trots aan ons toont. Speciaal voor ons kapt hij een kokosnoot, één van zijn eerste oogst. Zijn jonge palmbomen zijn 8j gelden aan gepland en dragen voor de eerste keer vruchten. Het verse kokoswater smaakt heerlijk
Voor vele groenten- & fruitsoorten komen we te laat of te vroeg, zoals je het bekijken wil, steeds krijgen we te horen: ‘Dit is niet het seizoen voor...’ Toch worden we na onze interessante eilandtoer door ons spontaan aangenaam gezelschap en behendige chauffeur nog overweldigt door pompelmoezen, citroenen, kokosnoten & bananen uit eigen tuin 🍋🍌😋. Hannen, elk in een hok, laten flink van zich horen! Zijn broer heeft ze speciaal voor ‘hanengevechten’. Nou, wisten niet dat deze op Frans Polynesië georganiseerd werden. Ooit zagen we het in de Dominicaanse Repuliek. Met weer een hele hoop indrukken en interessante informatie nemen we afscheid van onze sympathieke chauffeur/gids.
In de namiddag maken we nog een wandeling naar de lodge voor een nieuw weerbericht. Op onze weg zijn enkele kraampjes open waar we paksoi, prei, aubergines & een zuurzak kopen, allen eigen kweek. De verkoopsters verontschuldigen zich voor de beperkte aanbieding, maar wij zijn héél blij dat we eindelijk nog eens paksoi (Hao, januari), prei & zuurzak (beide: Tahiti, november) vinden. Yeah 😋.
Bij het bekijken van de nieuwe weerbeelden, wijzigen plots onze plannen: een windstilte is op komst en als we nog een dag of langer wachten haalt die ons in en moeten we 340NM motoren naar Tahiti of hier nog een week, tien dagen of misschien nog langer wachten... Ok, dan gaan we nu!!!
Nog snel ons afmelden bij de gendarmerie. Inpakken, anker op en weg!
Spijtig, hadden voorzien om hier nog enkele dagen te blijven, maar ja... zonder wind kunnen we alleen maar luisteren naar het gebrom van de motor en de dieseltank leegstoken 🤔.
Meer info:
*De Muiterij van de ‘Bounty’
** Marae: heilige site
Lengende:
Hiro, de grote navigator, die zijn eigen pirogue ‘Hoihoio’ eigenhandig met hout bouwde in Raiatea (Genootschapseilanden), vaarde van daar zuid naar Raivavae (Australeilanden). Daar bouwde hij een heilige site: ‘Marae Temahara’. Van daar vaarde hij met een steen van de eerder gebouwde marae naar Tubuai, waar hij de site ‘Marae Tonhae’ bouwde. Zo garden hij nog naar andere Australeilanden en andere eilanden van de vijf Frans Polynesische Archipels, overal liet hij een spoor (steen of Marae) achter. Maar op zijn geboorte-eiland, Raiatea, hebben ze hem nooit meer gezien...
