‘Māhu & RaeRae’ = Het derde geslacht
Gender bender
Een interessante kijk op de Polynesische geschiedenis & cultuur
Hier & daar werd er al eens geschreven over het ‘derde geslacht’, hierover wat meer...
De Polynesische samenleving kent naast de man en de vrouw een derde geslacht, nml.: de ‘Mahu’: noch man, noch vrouw, maar half man-half vrouw.
Naar Polynesische ‘Maori’ traditie, de vroegere bewoners van de eilanden van de Stille Oceaan van de Polynesische driehoek, die reikt van Hawaï tot Paaseiland en tot Nieuw Zeeland, wordt in grote families elk vijfde kind dat een jongen is, opgevoed als een meisje. Ze gaan ook verder als vrouw door het leven, maar ze hebben geen voorkeur voor eigen geslacht (heteroseksueel) en zijn ook meestal getrouwd met een vrouw en hebben kinderen.
Je ziet ze hier veel: Vrouwen die opdienen in restaurants/bars, werken in de toeristische & verzorgende sector of verkoopsters in boetieks, enz, maar die eigenlijk ‘geen’ vrouw zijn.
Dit derde geslacht bestond reeds toen de eerste Europeanen op de eilanden arriveerden. De missionarissen wilden deze ‘onnatuurlijk gewoonte’ een halt toe roepen. Maar in de steden en afgelegen gebieden hield men vast aan deze traditie en overwonnen zij de tegenhangers, na het strijden hiernaar half negentiende eeuw.
‘Mahus’ spelen reeds eeuwen een centrale rol in de Polynesische gemeenschap. Het was niet ongewoon om minstens één ‘mahu’ in de familie te hebben. De Polynesiërs waren gevreesde strijders en wanneer ze naar het front gingen lieten ze de vrouwelijke jongens & man thuis, zodat ze hun andere vaardigheden konden uiten door te zorgen voor het huishouden & de kinderen en hun culturele kennis overbrachten. In plaats van op hen neer te kijken, werd er naar hen opgekeken en rouleerden ze in de hogere Tahitiaanse kringen, omwille van hun professionaliteit en kennis van zaken.
Ook Paul Gaugains toont in zijn schilderijen de ‘Mahu’ in haar naaktheid met een onduidelijk geslacht, voorzien van zowel mannelijke als vrouwelijke attributen.
Het is een Polynesische traditie die geaccepteerd is door de gemeenschap en aanvaard wordt, zolang de voorkeur van sekse/geslacht maar niet geuit of uitgesproken wordt.
De laatste eeuw kwam er nog een andere categorie bij, nml.: ‘RaeRae’. Deze mensen zijn meer flamboyante travestieten, transgenders, homosexuelen,... en krijgen af te rekenen met discriminatie, in tegenstelling tot de ‘Mahu’.
‘RaeRae’ is recenter en het woord komt sinds 1950 voor in het Tahitiaans. Deze mensen, zijn zoals in de westerse wereld, mensen die in het verkeerde lichaam zitten of een voorkeur hebben voor eigen sekse. Ze gebruiken het damestoilet en willen aangesproken worden als ‘zij’. Ze gedragen & kleden zich als een vrouw. En durven gebruik te maken van hormoontherapie en/of geslachtsoperatie. Ze worden beïnvloed door homosexualitiet of prostitutie. Dit kwam vooral tot stand tijdens de nucleaire testperiode die gepaard ging met geld, buitenlandse arbeiders en soldaten. Ze kwamen naar Tahiti voor ‘rust & recreatie’. De mannen zochten vertier in de locale vrouwen en het aantal ‘RaeRae’ nam opmerkelijk toe!
Ondanks dat zowel een ‘Mahu’ als een ‘RaeRae’ spreken met een vrouwelijke stem en vrouwelijk gedrag tonen, mag je de ‘Mahu’ zeker niet verwarren met een ‘RaeRae’. Een ‘Mahu’ zal zijn Christelijke mannelijke naam behouden, is discreet, ietwat verfijnd & gesofisticeerd.
Een ‘RaeRae’, in tegenstelling zal een vrouwen naam gebruiken, zich kleden als een vrouw en alles doen om een ‘vrouw’ te zijn!
Jaarlijks wordt er in Bora Bora een schoonheidswedstrijd gehouden voor “Miss Vahine Tane – ‘the Queen’ of Tahiti/French Polynesia” (vahine= vrouw; tane= man).
Sinds onze aankomst in Frans Polynesië, hebben we al ettelijke ‘Mahu’ & ‘RaeRae’ gezien en gesproken. Je komt ze tegen op alle archipels & eilanden. Onbeschaamd uiten ze zich en leven ze in de samenleving. Hier kunnen ze in andere delen van de wereld nog wat van leren. Maar het ‘derde geslacht’ komt ook nog in andere culturen voor, bvb.: new half in Japan, muxe of muché in Zapotecs of Tehuantepec, woubi in Côte d’Ivoire, femminielli in Italy, ladyboys of kathoeys in Thailand, natkadaw in Myanmar, hijra in India & Pakistan, khounta in de Arabische Islamitische cultuur; en in Canada & USA, agokwa onder de Ojibwa, en ikoneta in de Illinois taal.
