zondag 25 maart 2018

Frans Polynesië: Australeilanden: Raivavae: deel 1: ‘Rairua’


Maandag, 12 - donderdag, 22 maart ‘18 (UTC -10u = -11u tijdsverschil met BE(=UTC +1u)!) 

Raivavae (Frans: île Raivavae, voormalig ‘Vavitu’) is een eiland dat tot de Tubuai-eilanden van de Australeilanden in Frans-Polynesië behoort.
Het is een klein eiland. Het omvat ongeveer 16 km² en er wonen minder dan 1.000 mensen. De hoofdplaats heet ‘Rairua’ en de andere drie dorpen zijn: ‘Mahanatoa, Anatonu & Vaiuru’. Ontdekkingsreizigers die door de Stille Oceaan trokken, noemden het piepkleine eilandje het mooiste eiland van de Grote Oceaan. De met varens bedekte heuvels van Mont Hiro pronken, het hoogste punt van de dode vulkaan is 437 meter hoog en ze kijkt uit over een smaragdgroene lagune. Het rif dat de lagune beschermt tegen de branding van de oceaan, is versierd met kleine eilandjes (=motu’s). Met haar natuurlijke schoonheid lijkt ‘Raivavae’ op ‘Bora Bora’(Genootschapseilanden) van dertig jaar geleden. Hier is echter nergens een resort te bekennen. Geen dure hotels en geen chique restaurants. Er zijn enkele kleine familiale pensions, maar het toerisme stelt tot nog toe weinig voor. Raivavae ligt een stuk afgelegener en wat tot 2002 enkel bereikbaar per boot. Sindsdien beschikt het eiland over een vliegveldje dat gebouwd is op een koraalplateau en een korte landingsbaan heeft. Drie keer per week is er een vlucht vanuit Tahiti en één maal per week vanaf de andere Tubuai-eilanden.
Het eiland kent een strenge protestantse traditie, waarvan in elk dorp een kerk staat. Alsook, in mindere maten, nog enkele andere godsdiensten en kerken. 

De eerste bewoners vestigden zich hier rond het jaar 900 na Christus. Waarschijnlijk waren zij afkomstig van de Genootschapseilanden. Raivavae werd in 1775 ontdekt door de Spaanse ontdekkingsreiziger Tomás Gayangos. Hij noemde het eiland ‘Santa Rosa’. In 1880 werd het een Frans protectoraat.
In 1903 werd Raivavea, samen met de rest van de Austral-eilanden samengevoegd met Frans-Polynesië.
Ooit had Raivavae meer dan 3000 inwoners; een afgelegen eiland met nauwelijks contacten elders in Polynesië. Tot in 1826 vanaf Tubuai, het meest nabij gelegen Australeiland (100 mijl meer westelijk gelegen), in enkele golven, besmettelijke ziektes Raivavae bereikten. Besmettelijke, "westerse" ziektes die doorgaans in het kielzog van de westerse schepen en missionarissen meekwamen naar de eilanden van de Pacific en bevolkingen decimeerden. Zo ook hier op Raivavae, na enkele jaren was het inwonertal terug gelopen tot 120 overlevenden. 
Het eiland was, tot enkele jaren terug, de grootste koffieproducent van Frans-Polynesië. Volgens recente informatie besteden de bewoners hier nog weinig tijd & energie aan. Toch is er nog agricultuur en wordt er de aardappelachtige ‘taro’ en vis uitgevoerd naar Tahiti. Sommige leven van hun eigen fruit- & groententeelt en visvangst. Maar ook hier wordt minder en minder belang aan gehecht, het is makkelijker om producten te kopen die het vrachtschip tweemaal per maand meebrengt.
In Raivavae wonen fanatieke kanoërs, die jaarlijks deelnemen aan de bekende ‘Hawaiki Nui Va'a’ wedstrijd (vinden plaats in okt/nov tussen de Genootschapseilanden). Hiervoor trainen ze het ganse jaar door. Nu en dan peddelen enkele va’a’s (=Polynesische outrigger kano is een hele slanke kano, die aan de zijkant een drijver heeft om de balans in het bootje te bewaren. Je hebt ze in alle soorten en maten, van hele kleine één persoons, tot enorme tien persoons kano's) voorbij. Zowat elk gezin bezit hier minstens één va’a, we zien ze verspreid aan de lagoon kant liggen. Vele va’a’s hier zijn van die mooie authentieke houten i.p.v. van de meer gestroomlijnde met kunsthars gebouwde, enkele locals zien we druk bezig om een nieuwe uit een boomstam te creëeren.

We zijn net door de smalle pas gevaren met behulp van Open CPN, omdat ook hier weer de Navionics-kaart afweek! 
Onze dame dobbert voor het hoofddorp ‘Rairua’. Een grote betonnen steiger is voorzien met dikke grote stootwillen voor het afmeren van het bevooradingsschip. Daarachter staat een magazijn met er achter een grote witte tent. Is er een feest? Dit blijkt inderdaad een feesttent voor huwelijks-, dorpsfeesten, e.d.
Vanaf ons dobberend huisje zien we niemand aan land, het is stilletjes, nu & dan rijdt er een wagen, het geluid van een fluitje en botsende bal in de verte verraad een volleybalwedstrijd. 
De volgende ochtend maken we ons ‘Sensation’-tje klaar en dinghieën we naar het ponton. We bewonderen het prachtige gebouw van het gemeentehuis en de  trouwzaal. Een local nodigt ons uit om er te trouwen 😉
Bij de gendarmerie melden we ons aan en krijgen we meteen bananen aangeboden. Deze wijzen we vriendelijk af, aangezien ze bijna uit onze oren👂🏽🍌 komen. Toch staat de vriendelijke agent erop dat we elk een proeven, om het verschil met de Rapa-bananen/-soort te vergelijken. Volgens ons zijn het 
meer de Chiquita die we van in bij ons kennen, maar dat zeggen we maar niet. Ondertussen proberen we bananen onder de zonnebank te leggen om te drogen zodat we ze langer kunnen bewaren en als een gezond snoepje/snack/tussendoortje te kunnen nuttigen. (* zie meer info)
Het ‘gouden boek’ (=gastenboek van de jachties die hier landen) ligt reeds klaar om straks, als we hier weer doorvaren, een woordje e.d. in te schrijven. Bij het doorbladeren komen we enkele bevriende en bekende boten tegen, alsook de pirogue die we in Papeete, Tahiti mochten aanschouwen met onze sympathieke lift, namelijk de kapitein Titaua. Bij het laten zien van onze foto’s met hem op de pirogue met ons, wordt er enthousiast gereageerd. Titaua, de kapitein is oorspronkelijk van Raivavae en natuurlijk kent iedereen hem! (Zie blog november ‘17).
In één van de kleine magasins bekijken we de aanwezige producten. Verse voeding is er niet te vinden, binnen enkele dagen komt het bevooradingsschip. Gelukkig hebben we nog allerlei lekkers aan boord waarvan het culinaire niveau  op Zensation even hoger ligt met eend, langoesten, dorade en geelvintonijn op het menu 😜.
Bij het postkantoor bevindt er zich een bankautomaat. Dat is goed, want betalen met een bankkaart kan hier nergens... 
Opvallend zijn de gespannen touwen over daken, dit zagen we reeds in Rapa, ter bescherming voor hevige wind. Tja, als je dak er maar blijft opzitten, hé 🤔
De meeste huizen zijn mooi en voorzien van een mooie aangeplante verzorgde tuin.
We zijn de enige zeilboot & zeilers aanwezig en dat nieuws gaat snel. Iedereen zwaait en zegt dag. Een dame stopt met haar wagen en laat ons weten dat er naast het gemeentehuis een ‘artisanaal’ winkeltje is.
Eerst willen we internet om de weerbeelden te checken. In het toeristisch bureau, alias snack, alias internetcafé, kunnen we bij een consumptie ‘gratis’ (anders is het 500CFP/p.p./dag (ongeveer €4) gebruik maken van de internet. Consumeren doen we sowieso altijd... je gaat toch niet zomaar ergens zitten en niks verbruiken! Een tafel gevuld met laptops & printers worden gebruikt door enkele locals.
Er loopt een betonnen weg van 1km over het gebergte naar de andere kant van het eiland. In de namiddag bewandelen we de weg. Het is verrassend hoe de natuur na de eerste tuinen vol bananen en papaya geleidelijk veranderd. De verwilderde bananen staan de hele weg langs de kant. De weg gaat omhoog, we klimmen tegen de heuvels op en transpireren ons een ongeluk, de warmte en vooral de zeer vochtige atmosfeer maken het een zwaar karwei. Jammergenoeg ontneemt de dichte begroeiing ons het zicht op de andere kant van het eiland, de lagoon en het rif. We dalen weer af en zien de azuurblauwe lagune, donkere kleuren van het koraal, de witschuimende branding op het rif en enkele motu’s. Een perfect plaatje 😍. Links van ons zien we in de verte de landingsbaan liggen. Voor ons liggen bergen grote lege oesterschelpen in de lagoon. Bananen hangen op houten stokken in de lagoon. Hey, dat is gek, waarom hangen ze de bananenkammen hier? Dit is om de vruchten te beschermen tegen ongedierten! Slim bekeken. 
We gaan langs de gewone weg rond het eiland terug richting het hoofddorp ‘Rairua’. Bij het volleybalveld is er veel beweging. Een wedstrijd tussen twee damesploegen zorgt voor veel toeschouwers. We supporteren mee en zijn verbaasd over hun prestaties, ondanks hun zware gezette gestalte. Slank is hier alles behalve in de mode 😜. En de volleybalbroekjes zijn iets langer dan we gewoon zijn, maar de spelregels zijn hetzelfde!
De volgende morgen wachten we langs de weg op de bakker. Deze zou dagelijks een eilandtoer maken met een witte wagen en tussen 7u & 7u30 aan het gemeentehuis passeren. De meeste huizen hebben een lange smalle brievenbus, waarin de bakker de baguetten kan instoppen, lekker handig 👍🏽. Dit zagen we reeds op Mo’orea (Genootschapseilanden). We staan op wacht, het is zeven uur. Een dik halfuur later, na veel gezwaai & heel wat ‘Ia ora na’ (=goede dag) geroep naar voorbij rijdende mensen, hebben we nog geen bakker gezien. Waren we net te laat? Was het het witte autootje dat we vanop Zensation door de straat zagen rijden? Even navragen bij de buren, maar die ook niet weten of de bakker nu al wél of niet gepasseerd is. We geven het op... Jammer dat wij zo geen brievenbus hebben... maar, gelukkig nog wél pannekoekenbeslag 🥞
Na het ontbijt brengen we een bezoekje aan het artisanale winkeltje. In Rapa stonden we dagelijks voor een gesloten deur wegens de staking en konden we de creaties enkel aanschouwen vanachter het glas. We bewonderen de mooie hoeden & handtassen vervaardigd uit pandanusbladeren, schelpenkralen, parelsnoeren en nog zoveel meer. Ik wordt de eigenares van een groene halsketting met parelmoeren schelpen bloemen 😍.
Bij het internetcafé worden nieuwe weerbeelden gedownload & bekeken. Met de voorspelde noordenwind zou de ankerplaats hier wél eens choppy kunnen worden. We besluiten naar een andere plek te varen om meer beschutting te zoeken.

* Bananen drogen: op een rooster met vliegengaas leggen bovenop een zwarte schaal (zorg dat er lucht kan onder circuleren) en in de zon zetten enkele dagen (‘s avonds binnen zetten voor de vochtigheid). Daarna luchtvrij in kleine pakketjes in huishoudfolie wikkelen en bewaren in een luchtdicht potje.