Woensdag, 27 juni - woensdag, 4 juli ‘18 (UTC -10u = -12u tijdsverschil met BE(=UTC +2u)!)
Maupihaa, uitgesproken als ‘Mopelia’ is een atol dat behoort tot het bestuur van het eiland Maupiti, waar we vandaan komen. Toch is het het uiterste van haar grote zus, vooral qua luxe- & moderne faciliteiten: géén vliegveld, geen telefoon- of internetconnectie, geen stromend water of elektriciteit. Zoals op de meeste atollen (zoals in de Tuamotus) zijn de bewoners afhankelijk van wat de natuur hun geeft op de koraalring, de lagoon & de zee: water = opgevangen regenwater, fruit & groenten proberen te kweken op de harde ondergrond, elektriciteit m.b.v. batterijen & zonnepanelen, vis en schaal- & schelpdieren uit de lagoon & zee. Geen vrachtschip dat om de maand (zoals in Maupiti) komt, maar eens per jaar, afhankelijk van het aantal kopra (min. 50ton gedroogd kokosvlees). De slechts enkele aanwezige gezinnen, op het moment van ons bezoek, tellen 17 bewoners, ze komen allen van Maupiti en langs de ene of de andere kant, zijn ze allen familie van elkaar... vers bloed is van groot belang! Op het moment zijn een aantal bewoners voor enkele weken in Maupiti voor de ‘Heiva’-festiviteiten. De bewoners komen hier om te werken in de kopra en krijgen daarvoor een stuk land en woning aangewezen. Er is een kopra-coöperatie, die door een verkozen ‘presidente’ wordt geleid: traktor-schema (om de kokosnoten op te laden/verzamelen), tellen van het aantal verworven kopra, bestellen van vrachtschip, bewaken van de satteliettelefoon waar op zaterdag mee gebeld mag worden (dure aangelegenheid, maar de enige communicatie mogelijkheid met familie/vrienden (zoals wij aan boord! En zo krijgen we de voetbaluitslag van de ‘Rode Duivels’ in de WK)). Enkele bewoners hebben de luxe van een speedboot, waarmee ze op 5u de meer dan 100NM trip naar Maupiti overbruggen (ons heeft het 21u gekost!). Toch geven ze de voorkeur aan een lift met meer comfort, namelijk een zeilboot die van Maupiti naar Maupihaa vaart of omgekeerd. Ook materialen, proviand of persoonlijke boodschappen (brieven) worden vaak met zeilers meegegeven voor hun familie of vrienden op het andere eiland, of kinderen tijdens de schoolvakanties. Ze rekenen ook een beetje op gunsten van de passerende zeilers, die in ruil voor langoesten, kokoskrabben of vis wat van hun eigen proviand geven: boter, melk(poeder), choco, pindakaas, bloem, rijst,... We leerden enkele mensen van Maupihaa in Maupiti kennen en ook familieleden van bewoners in Maupihaa. Bella Ciao kreeg zo een pakketje mee voor een gezin.
Zo maken we kennis met het gezin ‘’Raioho’: moeder ‘Adrienne’ met haar twee dochters ‘Karina & Faimano’. Hun vader Marcello woont & werkt op het moment in Maupiti en zoon Hio werkt op een catamaran, waarmee hij regelmatig op bezoek komt. Het gezin heeft een Jeep, één van de twee aanwezige wagens op het eiland. Kan je het je voorstellen, er is slecht een natuurlijk weggetje van nog geen 8km lang en toch bevinden er zich twee auto’s op deze motu van het atol! Grappig toch!
Nou, ja, we weten en zien al langer dat fysieke beweging voor velen een zware opgave is of ondenkbaar... al is werken in de kopra toch best lichamelijk zwaar & arbeidsintensief, toch kampen de meesten met overgewicht, waarvan de oorzaak (volgens ons) bij hun suikerrijke eetgewoonte ligt!
We worden warm onthaalt door de drie dames. In ruil voor bananen krijgen we twee langoesten en elk een vers gekapte kokosnoot in onze handen geduwd om de dorst te lessen... heerlijk.
Meteen worden we uitgenodigd voor een avond bij hen met de crew van vier boten. We zien de dames hard werken, de kopra vraagt véél werk & tijd: kokosnoten verzamelen, in de laadbak van de traktor gooien, alle kokosnoten halveren, vruchtvlees eruit schrapen, laten drogen en in zakken verzamelen. De afval wordt verbrandt of als brandhout voor de BBQ gebruikt. Ze hebben een speciale methode en instrumenten om de kokosnoten van de grond in de laadbak te krijgen. In de ene hand hebben ze een stok met een kromme haak en in de andere een dikke stok. Met de haak slaan ze de noot eraan en zwieren dan de noot in de richting van de bak, terwijl ze met de stok op de andere stok kloppen, zodat de noot van de haak in de laadbak valt. Het ziet er fascinerend & rugvriendelijk uit. Martin (Acapella) probeert het uit en heeft het al snel onder de knie. Toch een zware karwei want een kokosnoot weegt wél wat. Het gezin probeert in hun tuin groenten, fruit & kruiden te kweken. Zo hebben ze tijdens het seizoen: bananen-, papaya- & broodvruchtbomen, tomaten, sla, komkommer, abergine, lente-uitjes, munt, tijm & lavendel. We hebben grote bewondering & respect voor de eilandbewoners die met kopra hun centjes verdienen en hier toch maar als Robinson Crusoe in hutjes met minimale voorzieningen wonen... Ze ondergaan de natuurelementen en soms zijn die best grillig, zo kregen ze nog in 2010 een cycloon over zich heen, waarbij het zeewater over het rif, de motu en de lagoon blank zette en de enige redding was om uren in een palmboom te zitten en wachten tot het waterniveau weer zakte! Voor evacuatie vanuit Maupiti was het te laat. Gelukkig vielen er geen slachtoffers!
We maken een wandeling naar de rifzijde, waar ontelbare sternvogels nesten & broeden. Het geluid en gefladder om ons heen is een prachtig showspel. We rapen enkele vogeleieren (ze zijn heel lekker: wél klein, ze bevatten minder eiwit en de dooier kleurt meer oranje).
Albert & Donna, familieleden die halverwege de motu wonen, zijn voor het weekend op bezoek. Albert gaat vissen vangen voor op de BBQ ‘s avonds. Ieder maakt wat lekkers als voorafje of dessert, maar onze ogen puilen uit als we de rijkelijk gedekte feesttafel zien: kokoskrabben, black Eye jacks (vis), pizza, palmhart, aardappelschotel, rijst, vers kokoswater. Iedere smult & smakt en de mmm, ooo, njam, enz... klanken zeggen genoeg. De sfeer zit er goed in en Albert tokkelt op zijn gitaar bekende liedjes, waar we proberen mee mee te zingen. De lokale dames zingen enkele mooie Polynesische liederen. Wat een onvergetelijke avond!
Op een ochtend hebben we eindelijk eens een moment zonder wind, dus kunnen we het voorzeil vervangen, maar bij het optuigen van het voorzeil gaat het mis, de pees die in de gleuf van de voorstag schuift scheurt los van het zeil. Naaiatelier ‘Bella Ciao’ wordt ter hulp geroepen. Met behulp van een restje oude zeildoek van Acapella, wordt het heuvel opgelost. En even later staat het voorzeil er op! De stof van de reddingssling-tas valt uit elkaar, met resten stof van de oude bimini wordt er een nieuwe gemaakt. Bedankt Bella Ciao & Acapella.
De achterkajuiten worden herschikt met het voorzeil en het gewicht wordt evenredig verdeeld. Ondertussen vervangt the Captain de stuurautomaat: George I zijn plaats wordt ingenomen door George 2.0. De oude stuurautomaat wordt uit elkaar gehaald om het hele mechanisme te bekijken, in te vetten en op te bergen als reserve. De andere mannen komen een kijkje nemen naar hoe het er allemaal uitziet... een mannen-workshopje. Het demonteren van George I gaat net even sneller dan het monteren van George 2.0. Zo hopelijk doet ie zijn werk even goed als zijn voorganger.
Op een morgen komt een reuze manta tussen de boten spelen, zijn bovenlijf houdt hij net boven water en zijn vleugels bewegen op & neer. Bella Ciao gaat hem in de dinghy achterna en maakt mooie foto’s van het spelend dier door de camera net onder het wateroppervlak te houden.
Met de drie bijboten varen we even later naar de pas. Door de slechts 17m smalle doorgang van de pas, staat de stroming steeds naar buiten. Anders dan in de meeste passen, waar we dinghydrifts deden tijdens kerend tij om met de stroming van buiten naar binnen te gaan, doen we het nu omgekeerd. Buiten het rif zou ook nog een deel van een wrak van een Duits oorlogsschip uit WO I liggen.
Het water kabbelt in de pas. We zetten de snorkels op en doen de palmen aan en laten ons het water inglijden, de stroming is sterk en de koraalmuur schiet langs ons voorbij... op het einde zien we grote golven op het rif breken, we kijken elkaar aan, springen de dinghy in varen volle gas tegen de stroming in naar het kalmere lagoonwater. Wat was dat?! Tegen die grote golven en sterke stroming had de 9.8Pk buitenboordmotor en ons Sensationtje niet aangekunnen!!! Dit was spannend, wat een belevenis... ook al ging het super snel, toch hebben we nog wat vissen onder ons zien passeren, waaronder: een wittepuntrifhaai, grote papegaaivissen en vele anderen, indrukwekkend om de afgekapte koraalmuren naast ons te zien verdwijnen in de diepte. We hijgen allen na en proberen nog enkele koraalplateaus/-bommies met een leuke snorkelplek in de lagoon te zoeken, dat is een beetje rustiger.
Dagelijks komen er weersvoorspellingen vanuit Maupiti door Jonas (die daar nog zijn en internet hebben) via SSB en satteliettelefoon binnen, ze worden allen bekeken en vergeleken. Er zou meer wind uit het zuidwesten komen, waardoor we besluiten verder de lagoon in te varen om meer beschutting te zoeken tegen de opbouwende golven.
Maar eerst nodigen we de familie op een ochtend aan boord uit als dank voor hun gastvrijheid. Op onze drie boten krijgen ze een rondleiding, wat lekkers en kadootjes. Daarna zakken we voor enkele dagen af naar het zuiden. Wie gaat er eerst? Doen we lotje trek? Bella Ciao heeft de minste diepgang en offert zich op om als eerste te gaan. De dames staan vooraan op de punt en door de marifoon worden er aanwijzingen gegeven. Er zijn geen grote of hoge koraalvlaktes , noch bommies te bespeuren, wél boeien boven en onder de waterlijn! Dit zijn restanten van de vroegere parelkwekerijen. Er werden hier tientallen jaren geleden vooral oesters gekweekt om uit te voeren naar atollen in de Tuamotus. Maar het harde werk en dure transport leverde te weinig op, daarom wordt er nu enkel nog aan kopra gedaan.
We liggen hier duidelijk rustiger en hier is het water niet choppy. De vorige nacht lagen we aan het ‘dorp’ een beetje te wiegen en de lijn met haak, die de spanning op ankerwinch ontlast, maakte steeds een vervelend krakend geluid, wanneer er aan de ankerketting getrokken werd door de wind of golven. The Captain probeert dit op te lossen, maar waar bevinden die stukken tuinslang zich nu weer? Dan maar de lijn enkele keren rond de rol draaien... yeah, gelukt, het krakend geluid is weg!
We genieten van een strandwandeling langs de lagoonzijde, hier en daar is het zand afgebrokkeld en liggen ontwortelde bomen & struiken door weggespoelde zand, het water reikt ons tot kniehoogte. Een man toont ons de weg voor een koraalwandeling langs de rifzijde met prachtige schelpen, die langs een bospad weer op de natuurlijke weg eindigt. Een gezin maakt een praatje met ons en toont trots hun kopra-opbrengst. Ze geven ons een verse kokosnoot en we genieten van het frisse kokoswater dat eruit komt. Ze laten ons kennismaken met een levende kokoskrab, waarmee de dochter enkele circusactjes doet en nodigen ons uit om op een rustige windloze avond met hen mee op krabbenjacht te gaan. Van de schoon-/vader krijgen we nog een kokosnoot mee voor aan boord.
De windloze avond komt niet en een weervenster om verder te varen kondigt zich aan. We nemen van iedereen afscheid, rapen nog vogeleieren, schrijven wat in de dames hun ‘livre d’or’ alias ‘journaal’, wisselen foto’s uit, aaien Rocks de hond, knuffelen elkaar en wensen elkaar het beste.
Wat een prachtige afsluiter van Frans Polynesië. Meermaals mochten we kennismaken met de vriendelijke bevolking en hun vrijgevigheid. Als je de kans krijgt en het aandurft om de smalle pas in goede weersomstandigheden te nemen, maak dan zeker een stop op Maupihaa.
