Maandag, 18 - donderdag, 21 december ‘17 (UTC -9u30 = -10u30 tijdsverschil met BE(UTC +1u)!) (Markiezen Archipel is 30’ verschil met Tahiti)
Markiezen Kunst & Cultuur Festival
Maandag, 18 tot donderdag, 21 december ‘17
Om de twee jaar vindt dit plaats op één van de zes bewoonde eilanden in de Markiezen Archipel. De ene keer is het een klein festival, waar enkel de Markieseilanden aan deel nemen, de andere keer is het een groot festival, waar alle vijf archipels van Frans Polynesië aan deelnemen, alsook enkele eilanden van de Polynesische triangel (Nieuw-Zeeland tot Hawaï), soms ook nog andere uitgenodigden landen.
Dit jaar is het een klein festival. We zijn blij dat het in onze reisroute valt en daarom wilden we ook absoluut deze periode in de Markiezen zijn.
In 1986 organiseerden de leden van de culturele organisatie “Motu Haka o Te Fenua Enata ” voor het eerst het ‘Markiezen Festival’ op het eiland Ua Pou. Het doel van het festival is om rituelen en tradities levendig te houden en door te geven aan de jongere generaties.
Eilandbewoners komen samen om deel te nemen aan workshops van traditionele sporten, dansen, zang, kunst creaties, zoals hout & beenderen graveringen, tatoeëren, enz...
De eerste dag van het festival start met het openen van het ‘Agriculture & Artisanale Dorp’. Hier verkopen de makers van de zes eilanden hun creaties: sieraden van schelpen, parelmoer, parels, hout, been of steen, alsook Tiki’s en andere beelden uit verscheidene natuurmaterialen, zwaarden, tapa (= papier gemaakt van boombast dat bewerkt wordt tot een kledingstuk of wanddecoratie versierd met Polynesische tekeningen), houtsnijwerken, kransen, honing, Monoï olie, enz...
mijn oog valt op een paar oorbellen van parelmoer voorzien van inkervingen met elk symbool dat een Markiezen betekenis weergeeft, zoals in de Polynesische tattoos.
Gedrukte T-shirts & Pareo’s met een symbolische afbeelding van het festival worden in allerlei kleuren aangeboden. Het symbool staat voor de drie levensfases van een plant: wortelen, stam & bladeren/vruchten. The Captain kiest een kleurtje voor hem uit.
Een volledige tent/hut wordt ingenomen door verscheidene tatoe-artiesten, waaronder de bekende, Tahuata’s eilandbewoner, Félix Fii.
Een digitale voorstelling over de Polynesische kunst van het tatoeëren verruimt onze kennis.
Het is de Polynesische term die zijn naam gaf aan de tatoeage. Het woord komt van het Tahitiaanse ‘tatau’, dat markeren of tekenen betekent en afgeleid is van de uitdrukking ‘ta-atua’. Het woord ‘ta’ betekent ‘tekening’ en ‘atua’ betekent ‘geest of god’. De ‘ta’ staat ook voor het ‘kloppen’ of de naam van het instrument dat vroeger gebruikt werd. Deze bestond uit een scherpe steen, gebeente of vis- of haaientand die op een stok gebonden werd en in inkt gedrenkt werd. Met een andere stok werd hierop geklopt en zo de tatoeage aangebracht. Deze methode wordt ook hier getoond. De klant wordt bijgestaan door twee mensen, één die het zweet af dept en verkoelende doeken op het voorhoofd legt en een andere die het bloed afdept. De pijnlijke gelaatstrekken vertellen ons genoeg!
Voor de volkeren van de Stille Oceaan is de tatoeage meer dan een uiting van esthetiek. De tatoeage heeft een eigen taal en bepaalt het sociaal statuut van een individu. Vroeger betekende het dat een man geslaagd was in zijn initiatieproeven, of getuigde ze van bepaalde exploten of de rol van het individu in de gemeenschap. Véél van deze kunst & traditie ging verloren door de komst van de Europese missionarissen, die het verboden, net zoals dans, muziek en hun eigen taal!
Vandaag wijzen de tatoeages op een persoonlijkheid, een fierheid, of ze zijn een verwijzing naar een clan of een eiland (vb.: Markiezen of Bora Bora). Elke teken in een figuur heeft een specifieke betekenis en heeft een persoonlijk verband met de drager.
Heel wat toeristen keren naar huis terug met een tatoeage ‘made in Polynesia’. Voor liefhebbers: Het festival ‘Tatau i Tahiti tattoonesia’ is een jaarlijks evenement dat in Tahiti plaats vindt in november. Dan komen de beste tatoeëerders van Polynesië, de eilanden van de Stille Oceaan en de rest van de wereld naar Papeete. Het festival telt iedere keer meer dan 15.000 bezoekers.
Ook op dit ‘Markiezen Kunst & Cultuur Festival’ laten héél wat locals een tatoeage zetten of verder afwerken. We zien ook mensen die volledig van aangezicht tot tenen getatoeëerd zijn. Sommige willen op de foto, anderen niet.
Met zen allen wandelen we naar de site ‘Hanamiai’, aan de andere kant van de baai. Een klimmetje en wandeling van een kwartiertje met een natuurlijke binnenweg.
Hier kijken we toe, vanop een natuurlijke rots-tribune, op het grote grasplein, waar na een gebed, de vlaggen van Frankrijk, Frans Polynesië & Markiezenworden gehesen worden op de tonen van het volkslied.
De groepen van de deelnemende eilanden worden voorgesteld. Marquesan ‘toga’s’ (krijgers) en charmante koninginnen geven een korte dans & zang voorstelling.
‘s Avonds zijn er telkens drie groepen die elk een voorstelling van 45’ geven.
Ze brengen het verhaal van hun eiland in het Marquesan dat ondersteunt wordt door dans, zang en pau’s (drums).
Hun kostuums van natuurlijke materialen zijn prachtige creaties die aangevuld worden met accessoires: bloemenkronen, houten kralen kettingen, juwelen van beenderen, pluimen, tapa kleding, hoorns & schelpen waar op getoeterd & geblazen wordt. De rokjes van de krijgers bevatten weinig materiaal wat ook véél verhult 😜
Allen geven ze het beste van zichzelf in de traditionele dansen, o.a.: Haka Manu (vogeldans (niet zoals de Vlaamse vogeltjesdans!)) & Haka Pua (dans van de varkens), een verleidingsdans tussen de geslachten...
De intense bewegingen, bonsende grote houten gekerfde drums en oerkreten bezorgen ons kippenvel!
Op dag twee worden we’ ‘s middags op de grote site, getrakteerd op een ‘Kaikai’: een buffet van lokale gerechten op traditionele wijze klaargemaakt in een ‘umu’ oven in de grond, waarin de etenswaren geroosterd worden. In grote houten schalen in de vorm van boten worden de gerechten geserveerd. Elk eiland neemt deel aan dit reuze kookfestijn. Iedereen is welkom om van al het lekkers te proeven, enige voorwaarde is dat je een natuurlijk bord mee te brengen. Hiervoor heeft the Captain een kokosnoot gekraakt.
Iedereen is hier creatief in, zoals met bladeren of bamboe.
Iedereen doet zich te goed aan geroosterd varken, geit, broodvrucht, bananen, cassava/yuca & poissoin cru (gemarineerde vis, meestal tonijn (onze favoriet)).
Een local heeft een knappe bamboeschaal versierd met enkele traditionele tekeningen. We maken een praatje en we loven hem voor zijn originele schaal. Hij zelf is niet tevreden over zijn creatie en geeft het na zijn maaltijd aan mij. Ik mag zelf de tekeningen afwerken 🤓 Een leuk origineel aandenken aan deze bijzondere belevenis.
Na enkele dagen en enkele buien en duizende paar voeten later, is het natuurlijk pad wat afgevlakt en glibberig. De vriendelijke & behulpzame politie & brandweerlieden helpen ‘letterlijk’ een handje 🤚🏽 zodat we veilig kunnen afdalen naar het dorp.
Na drie dagen zijn alle deelnemers moe, hierdoor wordt het programma aangepast en de activiteiten van dag vier worden geannuleerd.
De slotavond & -spektakel zorgt voor een explosie. Alle groepen geven samen een optreden dat elk grassprietje onder ons doet rillen van genot...
Wat een voorrecht dat we dit op & top Markiesische cultuur & kunst festival hebben mogen beleven! De moeite waard & onvergetelijk!
Indien je december ‘19 in de buurt bent, ga dan zeker een kijkje nemen op Ua Pou voor het volgende event.
Toch proeven we een vieze nasmaak en blijven we met een slecht gevoel achter...
De bijboten die niet veilig konden achtergelaten worden en in de dag werden gebruikt als speeltuigen door de spelende plonzende kinderen!
De laatste avond was ons Dinghietje’s lijn losgemaakt, waardoor die verderop in de baai dreef en the Captain hen nog net op tijd kon redden 😱
Zonder een bijboot zijn we verloren...
De passagiers van het cruise-/vrachtschip (waren er op dag 2) werden in de watten gelegd: ze kregen een aparte overdekte zittende lunchruimte tijdens de KaiKai en kregen na de show een fotosessie met krijgers & koninginnen.
Euh... wij als jachties spenderen hier toch ook geld!!!
Gelukkig zijn de locals nog steeds vriendelijk, simpathiek en gul, ze zullen eens even met de organisatie moeten gaan praten voor het volgende festival. Op Ua Pou is in ieder geval de steiger groot genoeg om nog enkele bijboten af te meren 😉 volgens de sympathieke burgemeester, die ook leraar is en ons tijdens een gezellige babbel persoonlijk uitnodigt 🎉
