Donderdag, 21 - zaterdag, 23 december ‘17 (UTC -9u30 = -10u30 tijdsverschil met BE(UTC +1u)!) (Markiezen Archipel is 30’ verschil met Tahiti)
Met dolfijnen naast onze dame haar boeg varen we, bij het eerste daglicht, 9 mijl terug naar Hiva Oa. In de verte springt een manta uit het water.
Aangezien Aranui vandaag toekomt, kunnen we niet achter de pier ankeren. Voor alle zekerheid wordt, na twee jaar, de ankerbol weer opgevist en opgehangen, zodat ze kunnen zien dat we voor anker liggen ⚓️ en ons niet overvaren!
Afgelopen dagen is er wat gewerkt om ruimte en een kajuit vrij te maken. Zensation is klaar voor de komst van onze vriend Tim, die vanmiddag landt.
Op de kade aan het tankstation, wachten we op onze bestelde taxi die ons naar de luchthaven zou brengen en terug. Na meer dan een half uur is er nog geen taxi... terwijl ik geduldig op een muurtje zit te wachten, stopt er een vrachtwagen. De vrolijke vriendelijke chauffeur maakt een praatje met me en vraagt wat ik hier doe. Hij wil ons wél een lift geven naar de luchthaven, zijn werk is er naast en hij gaat toch die kant uit. En zo brengt Maurice ons in de uniekste taxi ooit de bergen in, naar het midden van het eiland. We zien nog net vanuit de stuurcabine het kleine toestel van Air Tahiti landen 🛬
Tim verschijnt op de landingsbaan en stapt, zonder enige aanwezige of verplichte controle 🛂🛃, het schamele luchthavengebouw in. Hier is hij dan aan de andere kant van de wereld, bij ons.
Al snel vinden we een lift terug van een vriendelijke dame met een heupwiegend ‘Hoela hoela popje’ op het dashboard. De dansensde Polynesische Vahina’s doen me steeds aan zo’n popje denken. In levende lijven ze deze bewegingen zien maken in hun rokjes van natuurlijke materialen is toch nog net iets leuker 🙃👍🏽
Al limbo-end dinghieën we onder de gigantische dikke landvasten van Aranui, naar ons dobberend wachtende dame.
Met een frisse Duvel wordt er geklonken op het weerzien en een fijne tijd samen.
Tim kan zich niet houden en zit al snel in het water. Hij scoort meteen goede punten bij the Captain door het onderwaterschip proper te maken... Zijn reistas zit ook vol met allerlei spullen voor ons & onze dame (wat we zelf niet meer mee kregen in oktober!): de kerstman is er vroeg bij van’t jaar. Alweer scoort hij punten, in ruil mag hij nog even blijven 😜
HIVA OA, HET EILAND VAN BREL & GAUGUIN
Volgens de legende schiepen de goden de Markiezeneilanden als hun woning. Hiva Oa betekent dan ook ‘nokbalk’. Vandaag wordt het meestal de 'tuin van de Markiezeneilanden' genoemd dankzij de vruchtbare grond waar bloemen en planten weelderig groeien. Aan de groene natuur lijkt geen einde te komen. Er zijn nauwelijks wegen of huizen. Het fascinerende landschap bestaat uit spitse bergkammen, doorkliefd door schitterende valleien met archeologische sites, ruïnes en de grootste tikibeelden van Frans-Polynesië. Hiva Oa is omzoomd met zwarte zandstranden en steile kliffen die zich in de Grote Oceaan storten.
Het belangrijkste dorp van het eiland, 'Atu'ona’, bevindt zich op het einde van de Ta'a'ao'baai in de schaduw van de hoogste bergen (Temetiu, 1276 m en Fe'ani, 1026 m). Dit is ook de plek waar twee beroemde kunstenaars hun hart verloren: de Franse schilder Paul Gauguin en de Belgische dichter, zanger en acteur Jacques Brel.
Als ‘echte’ Belgen kunnen we niet anders dan een ode brengen aan Jacques Brel door het museum en het graf van hem te bezoeken en natuurlijk ook van Gaugain.
In 1901 kwam Paul Gauguin naar Hiva Oa, gevolgd door Jacques Brel in 1975, beiden op zoek naar 'innerlijke rust'. Niemand weet of ze die ook hebben gevonden... Wij in ieder geval wél! Niet zo moeilijk, als je hier ‘s ochtends de zon ziet opkomen, die met zijn lichtstralen de adembenemend natuur in de spotlights zet, zo puur & mooi.
Na 1967 behaalde Brel zijn vlieg- en zeilbrevet en bevoer samen met zijn minnares Maddly Bamy per zeiljacht Askoy II de Atlantische & Stille Oceaan. Uiteindelijk belandde het paar op Hiva Oa.
Nadat bij Brel in 1974 longkanker werd geconstateerd, vestigde hij zich definitief op Hiva Oa. Met het vliegtuigje ‘Jojo’ (genoemd naar zijn kort tevoren overleden vriend) verleende hij hand-en-spandiensten aan de lokale bevolking. Hij vervoerde vooral medicijnen & zieken, hij was graag gezien door de Polynesiërs.
In het museum staat een hangar in de tuin, waarin het vliegtuigje ‘JoJo’ staat. Aan de muren hangen kaders met posters en info, de ene na de andere chanson van Brel klinkt uit de boxen.
Nadia, een enthousiaste Franstalige Belgische dame en fan van Jacques Brel laat zich maar al te graag door haar landgenoten (wij dus 🤗) fotograferen met elk Brel-item. Een heel jaar heeft ze hard gewerkt om Frans Polynesië te bezoeken met als hoofddoel een hommage aan haar idool te brengen...
In het Paul Gaugain museum zijn replica’s te bewonder o.a. van Gauguin's ‘Maison du Jouir’. In de tuin wippen we het kleine museum en replica van zijn huis (paalwoning) binnen dat gewijd is aan de schilder. Zelfs de verfrissingsput, waarin hij vanuit zijn raam sprong met behulp van een bamboestok hebben ze nagebouwd in de tuin, maar voor alle zekerheid voorzien van ijzerwerk, om te vermijden dat iemand het wil uitproberen. Toen Gaugain op de Markiezeneilanden woonde, schilderde hij een aantal van zijn bekendste werken, waarbij hij zich liet inspireren door het dagelijkse leven van de eilandbewoners, maar ook door legendes en oude religieuze tradities. De weelderige, naakte bruine vahina’s (=vrouwen) waren zijn favoriete objecten die hij op het doek tot leven bracht.
Als je het spoor van deze twee kunstenaars volgt, kom je ook bij hun graftombe op het Calvairekerkhof, waar ze allebei rusten met zicht op de Ta'a'oa' baai, in de zoete geur van de frangipani-bloemen. We kunnen ons slechtere plekken inbeelden...
Aan boord klinken we op Jacques Brel terwijl we luisteren naar zijn muziek, die Tim speciaal voor de gelegenheid op een memorystick heeft gezet & meegebracht 🎶
Tiki-eiland
Hiva Oa is een bezoek waard voor zijn vele Tiki’s en de verschillende archeologische sites.
De ongerepte en adembenemende landschappen van Hiva Oa lenen zich uitstekend voor een verkenning te voet, te paard of met een terreinwagen. Watervallen, bergtoppen en rivieren... 320 km2 plezier voor natuurliefhebbers!
Met een gehuurde 4x4 wagen trekken we er met z’n vijven (Andrea & Jim_SY Island Prism) op uit.
Eerst richting de me'ae (=heilige site) I'ipona in Puama'u, met het grootste tikibeeld van Tahiti en zijn eilanden, nml.: Tiki Taka'i'i (2,43 m). De rit er naar toe vraagt goede veringen. De betonnen stukken weg zijn in de minderheid en we hobbelen al klimmend langs een natuurlijk oncomfortabele weg naast het bijna ondoordringbare groen en de steile kliffen. Postkaart-uitzichten volgen elkaar op. Meerdere fotostops en “wouw, knap en oooo”... zijn de geluiden die uit onze monden klinken. De normale anderhalf durende rit, neemt dan ook dubbel zoveel tijd in.
De site is mooi en de vijf Tiki’s staan elk onder een hutje. Het lachende gezicht van de grote “Tiki Taka’i’i” is al wat vergaan. Bijzonder en opvallend is “Tiki Maki Taua Pepe”, deze representeert een liggende vrouw op haar buik, met uitgestrekt hoofd en armen wijzend naar de lucht. Experten geloven dat ze een bevallende vrouw uitbeeld. Er is een bijgeloof voor koppels die trachten naar een zwangerschap. Ze wrijven over de Tiki en wensen voor een zoon of dochter. Er zouden volgens een gids nog minstens 250 Tiki’s verborgen liggen in de dichtbeboste bergen.
In rotsen ontdekken we ‘Petroglyphs’ van honden.
De weg terug gaat iets vlotter, alhoewel we moeilijk de weelderige fruitbomen kunnen voorbij rijden... nu en dan valt er wat lekkers in de laadbak 😜. Er komen zelfs circus-kunstjes bij te pas om papaya’s uit de hoge kroon langs de smalle stam te plukken. De mannen draaien hun hand niet om om even pootje te zetten & een nek in te klimmen voor het bemachtigen van een vrucht 🤡.
7km voorbij het dorp Tatuona ligt ‘Taaoa’, waar de me’ae ‘Tohua Upeke’. Het is een immense eringsplaats met stenen structuren en tikibeelden in het hartje van de ongerepte natuur. Het vergt wat zoekwerk naar een Tiki die zich onder een banyaboom zou verschuilen.
We nemen onze Canadese/Engelse vrienden mee naar de rustplaats van Jacques Brel & Paul Gaugain. Waar we de laatste zonnestralen over de baai zien schijnen.
Enkele jongeren genieten mee van het uitzicht en trakteren ons op een stukje ananascake of is het spacecake?! Wordt iedereen nu net wat vrolijker of is het door de laadbak die gevuld is met: een kam bananen, papaya’s, avocado’s, mango’s, pompelmoezen, broodvruchten & een kokosnoot 😁
Bij ‘Relais Moehau’ worden onze hongerige magen gevuld met een stevig diner, terwijl we de beelden van het eiland proberen op te slaan.
Extra info:
*’Me’ae’ is de Markiezen equivalent van de Tahitiaans Marae. Een religieuze site, waar ook menselijke offers (kannibalisme) plaats vonden. De toegang was enkel voor enkele priesters of chefs met spirituele krachten/gaven
Ze waren meestal gebouwd bij een banyanboom= heilig
*‘Tiki’ is een monolisistisch godsbeeld die aantoont dat de Polynesische cultuur verwant is met de mystieke religie van Paaseiland.
Menselijke gekerfde beelden die in verschillende groten kunnen voorkomen, van een paar centimeters tot bijna 3M. Maar, kleiner dan de monumentale ‘Moai’ op Paaseiland.
Meestal staan Tiki’s dichtbij een heilige plaats, heeft het een religieuze & symbolische functie, waarschijnlijk een weergave van een belangrijk persoon. Vooral de enorme stilistische weergave van ogen (grote concentrische cirkels) en mond (lang en rechte smalle lijn) zijn opvallend & herkenbaar.
Tiki’s vindt je ook in kleinere modellen terug als souvenier, niet alleen uit steen, ook in reliëf op wapens, paddels, uitgeholde kano’s, enz...
Vele bijgelovigen geloven dat het een slechte/kwade kracht uitstraalt als het verplaatst of mishandeld wordt.
*’Petroglyphs’ tekeningen gekerfd in stenen. Ze stellen: haaien, schildpadden, kano’s, geometrische patronen ofzo voor
